October 27, 2021
Netherlands

’RIVM verzweeg invloed windlobby op positieve rapporten’

Door Edwin Timmer, 27-10-2021, telegraaf.nl

[For reports on the health effects of wind turbines, The National Institute for Public Health and the Environment used studies paid or influenced by the industry, but presented them as independent.]

Het RIVM heeft voor rapporten over de gezondheidseffecten van windturbines studies gebruikt waarvan de neutraliteit niet vaststaat, zo stelt onderzoek van de Universiteit Twente. Volgens wetenschapper Joris van Hoof gebruikte het RIVM door de industrie betaalde of beïnvloede studies, maar presenteerde deze als onafhankelijk.

Dat maakt Binnenlands Bestuur, een tweewekelijks magazine voor hoger opgeleide ambtenaren, woensdag bekend.

„Nergens heeft het RIVM in zijn twee rapporten uit 2017 en 2020 bekendgemaakt dat het zich baseert op studies waarbij sprake is van belangenverstrengeling”, zegt Joris van Hoof, universitair docent van de Twente Universiteit. „Dat had het wél moeten doen.”

Het gaat om het rapport Health effects related to wind turbine sound uit 2017 en een update uit 2020, waaruit zou blijken dat er niet zoveel aan de hand is met vermeende gezondheidsrisico’s.

Toch zijn veel artsen bezorgd. Ruim honderd doktoren hebben in brieven aan informateur Hamer en de gemeente Amsterdam gewaarschuwd voor fysieke gevolgen van geluidsoverlast, laagfrequent geluid en slagschaduw.

Strenge regels

Van Hoof onderzocht eerder hoe de tabaks- en alcoholindustrie gezondheidsrisico’s proberen te bagatelliseren. Voor die lobby bestaan tegenwoordig strenge regels. „Het is onbestaanbaar dat drankproducenten en gezondheidsinstituten met elkaar samenwerken. Dat zijn gescheiden werelden.” Van Hoof viel echter de positieve toon op in de RIVM-rapporten over de windindustrie. Speurwerk leverde ruim twintig publicaties op, die als basis dienden voor de RIVM-publicaties, waarbij sprake is van ’conflict of interest’. „In twaalf gevallen gaat het om grote belangenverstrengeling. Dat zijn studies die ofwel door de industrie zijn betaald ofwel geschreven én de gezondheidsrisico’s minimaliseren. In tenminste tien andere studies is enige invloed van de industrie niet uit te sluiten.”

De oorspronkelijke studies maken openlijk melding van deze conflicterende belangen. Maar het RIVM heeft elke verwijzing weggelaten. „Waarom zou je dat nou doen?”, zegt Van Hoof. „De invloed van de industrie zegt iets over de betrouwbaarheid van je conclusies.”

Nog problematischer vindt hij de keuze voor twee reviewers die de RIVM-studies van commentaar mochten voorzien. Beiden blijken volgens het onderzoek banden met de windindustrie te hebben (gehad), één werkte nog in die sector toen hij in 2017 als reviewer optrad. Deze professor Geoff Leventhal liet zich in 2013 scherp uit over bezorgde omwonenden: „Het is allemaal verzonnen, vergezocht en ze proberen iets te vinden om tegen te zijn. Het is propaganda en het is zeer, zeer effectief.”

’Dubieus’

Van Hoof noemt de keuze voor deze reviewers ’uiterst dubieus’. „Dit is hetzelfde als een overheid die een wetenschappelijk onderzoek doet naar alcoholmarketing en het conceptrapport eerst aan Heineken en Bacardi geeft voor inhoudelijke feedback. Dat kan absoluut niet.”

Het RIVM kan zich niet vinden in de aantijgingen. Het instituut stelt ’de wetenschappelijke protocollen’ te hebben gevolgd en is het „oneens met de gewekte suggestie dat onderzoek dat is gefinancierd door de overheid of de markt ten principale onbetrouwbaar is.” Bovendien verwerpt het RIVM het idee dat het onderzoek „is beïnvloed door een windlobby.”

Verder verwerpt het RIVM de vraagtekens die Van Hoof stelt bij de reviewers. Beide professoren, aldus het instituut, „zijn wereldwijd vooraanstaande experts op het gebied van geluid, in het bijzonder laagfrequent- en infrageluid.”

Windlobby

De gang van zaken heeft de Twentse wetenschapper echter bezorgd gemaakt over de invloed van de windlobby. De belangen zijn groot: er gaan tientallen miljarden aan subsidies voor hernieuwbare energie naar windparken.

Van Hoof woont in de gemeente Borne, dat geen plannen heeft voor windturbines. Hij ondertekende wel een petitie tegen turbines in de naburige gemeente Hengelo. „Dat is niet in de buurt van mijn huis. Ik heb geen ’conflict of interest’ en ben geen activist. Maar ik denk dat zulke molens bij niemand in zijn achtertuin horen te verschijnen.”

„Bij alcohol en tabak hebben we gezegd: we leggen die lobby aan banden. Dat is hier misschien ook verstandig. Ook de tabakslobby heeft lange tijd gevochten tegen de vermeende gezondheidsrisico’s van roken.”

Van Hoof beweert daarmee niet dat windturbines net zo schadelijk zijn als longkanker door roken. „Maar we kunnen nauwelijks inschatten wat de effecten zijn van 250 meter hoge windturbines vlakbij bebouwing. In andere landen geldt wel een minimale afstand tot huizen van tien keer de tiphoogte. Dat is besloten op basis van wetenschap. Onze overheid laat echter afstanden van enkele honderden meters toe. Dat is onverantwoord bestuur.”

URL to article:  https://www.wind-watch.org/news/2021/10/27/rivm-verzweeg-invloed-windlobby-op-positieve-rapporten/